Een brede kijk op autisme

Het Autismepaspoort

Aan de buitenkant is niet altijd zichtbaar wat iemand met autisme nodig heeft om zich goed te voelen. Het Autismepaspoort geeft daarom inzicht in zowel de kwaliteiten, beperkingen als behoeften van iemand met autisme. Met deze brede kijk op iemand zijn of haar autisme, is voor iedereen duidelijk op welke gebieden deze persoon hulp nodig heeft. Zo kan passende ondersteuning worden geboden.

Neem een kijkje onder de waterspiegel met het Autismepaspoort

Ieder mens met autisme is anders. Dat maakt het lastig om een beeld te vormen van hoe iemand zijn of haar autisme concreet tot uiting komt. Mensen met autisme worden daardoor vaak niet gezien en gehoord in wat ze nodig hebben. Er wordt wel gekeken naar het zichtbare gedrag, maar niet naar de gevoeligheden die erachter schuilgaan. Iemand met autisme kan daardoor verkeerd of zelfs niet begrepen worden.

Het Autismepaspoort kijkt daarom verder dan het zichtbare gedrag. Het laat op één dubbelzijdig A4-document zien wat de belangrijkste factoren zijn die zich onder de waterspiegel afspelen. Geen dikke dossiers en losse papieren, maar alle informatie overzichtelijk op één plek. Zo kan aan iemand met autisme de ondersteuning worden geboden die hij of zij nodig heeft om goed te kunnen functioneren.

Het Autismepaspoort als leidraad

Het doel van het Autismepaspoort is om op een overzichtelijke manier in kaart te brengen waar iemand met autisme ondersteuning bij nodig heeft. Met het paspoort in handen kan een moeder bij de sportclub duidelijk kan maken wat haar kind nodig heeft om mee te kunnen sporten, heeft een leerkracht de handvatten om een leerling op zijn of haar gemak te laten voelen binnen de klas en kan een werknemer eindelijk een goed gesprek voeren met een leidinggevende over zijn of haar autisme.

Daar waar het van belang is dat een iemand met zijn of haar autisme wordt begrepen, biedt het Autismepaspoort een waardevolle toevoeging.

Het Autismepaspoort is er voor iedereen:


Als ouder wil je dat je kind met autisme wordt begrepen. Dat niet alleen, je wilt ook dat er begrip wordt getoond voor het gedrag van je kind. Zelfs als dat gedrag in eerste instantie niet passend lijkt.. Het Autismepaspoort kan door ouders worden ingezet om de omgeving bewust te maken van hoe het autisme van hun kind tot uiting komt. Zo laat je in één oogopslag zien met welke individuele factoren rekening moet worden gehouden en hoe er passende ondersteuning kan worden geboden aan het kind.

Loopt een leerling met autisme tijdens het zelfstandig werken keer op keer van zijn stoel? Als leerkracht lukt het vast om de leerling weer op zijn plek te laten zitten. Toch is het probleem hiermee niet opgelost. Er wordt namelijk niet gekeken naar waarom deze leerling dit gedrag vertoont. Het Autismepaspoort geeft inzicht in de gevoeligheden die schuilgaan achter het zichtbare gedrag. Zo kan rekening worden gehouden met de kwaliteiten, beperkingen en behoeften van de leerling.

Het kan heel ingewikkeld zijn om aan je omgeving uit te leggen wat jouw autisme precies inhoudt en welke beperkingen je daardoor ervaart. Soms kan het zelfs leiden tot onbegrip en frustratie. Het Autismepaspoort kun je gebruiken om een compleet beeld te geven van je kwaliteiten, beperkingen én behoeften. Dat geeft niet alleen meer zelfinzicht, maar zorgt er ook voor dat jij en je autisme serieus worden genomen door de omgeving.

Maak op de voetbalclub duidelijk waarom jouw kind alleen kan meetrainen zonder scheenbeschermers, geef de tandarts inzicht in wat hij kan doen om spanning weg te nemen en laat een nieuwe leraar weten waarmee rekening moet worden gehouden bij het bepalen van een vaste zitplek. Om optimaal inzicht te verkrijgen in de ondersteuningsbehoeften van jouw kind, kan het Autismepaspoort gezamenlijk worden ingevuld met bijvoorbeeld de juf of sportcoach.

Het is belangrijk om duidelijk in beeld te hebben op welke gebieden een leerling met autisme ondersteuning nodig heeft. Zo kun je als school onderwijs aanbieden dat optimaal bijdraagt aan de leerling zijn of haar ontwikkeling. Een relatief simpele aanpassing in de inrichting van het lokaal of de planning, kan al veel verschil maken. Meer weten over hoe je het Autismepaspoort effectief toepast binnen het onderwijs? Bekijk onze expertisepakketten voor scholen.

Met het Autismepaspoort kan zowel jij als je omgeving een betere inschatting maken van welke aanpassingen er voor jou nodig zijn om goed te kunnen functioneren. Daarnaast laat het paspoort ook zien wat je sterke kanten zijn. Je kunt het document daardoor bijvoorbeeld goed gebruiken als leidraad tijdens het voeren van een gesprek met je werkgever of het UWV. Ook bij een zorg-gerelateerde kwestie of coaching kun je het document gebruiken als startpunt voor het opstellen van een plan.

“Juist het gebruik van de laatste theorieën over autisme, en de toetsing hiervan in de praktijk, geeft het Autismepaspoort een grote meerwaarde. Het verdient een brede toepassing!”

Jury-rapport van de HannemiekePrijs, Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA)

Dit is het Autismepaspoort

Het Autismepaspoort bestaat uit één dubbelzijdig A4-document dat de belangrijkste kwaliteiten, beperkingen en behoeften van iemand met autisme laten zien. Je vult het Autismepaspoort in aan de hand van een online vragenlijst, waarin acht thema’s rondom autisme aan bod komen. De vragenlijst vind je terug in onze beveiligde, digitale omgeving (lees hier meer over de AVG).

In deze online omgeving kun je de antwoorden op de vragenlijst altijd aanpassen of bekijken. Ook is het mogelijk om anderen veilig toegang te geven. Zo kunnen jullie het document samen invullen en alle relevante informatie boven water halen. Als alle vragen zijn ingevuld, kun je het Autismepaspoort downloaden als pdf-bestand, opslaan op je eigen computer en uitprinten.

Download hieronder een voorbeeld van een Autismepaspoort naar jouw eigen keuze:

Voorbeeld van een Autismepaspoort van kind op basisschool
Voorbeeld van een Autismepaspoort van een jongen in het voortgezet onderwijs
Voorbeeld van een Autismepaspoort van een meisje in het voortgezet onderwijs
Voorbeeld van een Autismepaspoort van een volwassene

Samen sterker met de gastentoegang

Sommige informatie in het Autismepaspoort is specifiek verbonden aan een bepaalde context. Het kan daarom handig zijn om een deel van het Autismepaspoort door een persoon te laten invullen uit deze specifieke omgeving. Zo kun je als ouder een deel van het paspoort laten invullen door de school. Andersom kan je als school het Autismepaspoort gemakkelijk deels door de ouders van een leerling laten invullen. Deze verschillende perspectieven vormen samen een volledig beeld. Vanzelfsprekend moet dit volledig veilig gebeuren.

De onderdelen van het Autismepaspoort

Klik op het ‘plusje’ als je meer wilt weten over de onderdelen.
Wil je meer weten over de termen die gebruikt worden op het Autismepaspoort? Download hier de handige bijsluiter

Autisme is geen stoornis, maar een kwetsbaarheid in de informatieverwerking. Het is van belang dat de omgeving weet wat hoe het autisme van iemand tot uiting komt. Hoe specifieker dit in beeld is gebracht, hoe beter de omgeving rekening kan houden met de wat deze persoon nodig heeft om zich goed te voelen. Het Autismepaspoort brengt de individuele kenmerken van een persoon én zijn of haar autisme in kaart. Vanuit dit inzicht kan passende ondersteuning worden geboden.

De zintuiglijke waarneming verwijst naar het verwerken van zintuiglijke prikkels. Als iemand met autisme gevoelig is voor bepaalde prikkels, is dit vaak aan de buitenkant niet zichtbaar. Om deze onzichtbare overgevoeligheden bloot te leggen, is het zintuiglijk profiel opgenomen in het Autismepaspoort. Zo kan (preventief) rekening worden gehouden met over- of ondergevoeligheden van iemand met autisme. Het zintuiglijk profiel bestaat uit de vragenlijst van Olga Bogdashina (232 vragen), en is ook als los product verkrijgbaar.

Om de wereld om ons heen te begrijpen en op een passende manier binnen die wereld te bewegen, gebruiken we onze cognitie. Bij mensen met autisme werken een aantal van deze cognitieve processen anders. Het Autismepaspoort brengt de drie processen in kaart, waarbij mensen met autisme vaak ondersteuning nodig hebben:
(1) Theory of Mind: het vermogen om gedachten, geloof en bedoelingen aan jezelf of een ander toe te schrijven, en van daaruit te handelen
(2) Centrale Coherentie: het begrijpen en zien van de context
(3) Executieve Functies: het reguleren en plannen van gedrag

Het spreekt voor zich dat het belangrijk is om te weten wat het cognitieve niveau is van iemand met autisme. Naast de verschillende cognitieve gebieden, geeft het Autismepaspoort ook het IQ weer. Deze waarden kunnen later altijd worden aangepast, zodat het document up-to-date blijft.

Om uit te drukken wat onze behoeften zijn, is het noodzakelijk om te communiceren. Mensen met autisme spreken vaak een ‘andere’ taal. Zo kan het moeilijker zijn om non-verbaal of figuurlijk taalgebruik te begrijpen. In die gevallen kan het gebruik van beeld een uitkomst bieden. Voor ieder persoon met autisme ligt dit anders. In het Autismepaspoort is daarom ook ruimte om de behoefte aan ondersteuning rondom het thema ‘communicatie’ in beeld te brengen.

Protectieve factoren zijn positieve eigenschappen die iemand kan inzetten om het leven makkelijker te maken. Er zijn een aantal van deze eigenschappen die vaak hand in hand gaan met autisme. Denk aan het hebben van een goed geheugen of punctueel zijn. Het is daarom de moeite waard om in kaart te brengen welke protectieve factoren passen bij iemand met autisme. Het Autismepaspoort geeft zo ook inzicht in wat iemand zijn of haar sterke kanten zijn.

Dat de emotionele ontwikkeling bij mensen met autisme anders verloopt, wordt steeds duidelijker. Zo is het mogelijk dat iemand op veel gebieden gedrag vertoont dat past bij de leeftijd, maar op andere vlakken een vertraagde ontwikkeling heeft. Als dit niet bekend is, kan het gedrag onterecht worden geïnterpreteerd als onwil. Het Autismepaspoort brengt daarom de emotionele ontwikkeling van iemand met autisme in beeld, zodat de ondersteuning daarop kan worden aangesloten.

Het Autismepaspoort geeft niet alleen inzicht in welke situaties spanning en angst kunnen opleveren, maar brengt ook de individuele signalen die daarmee gepaard gaan in kaart. Denk aan giechelen, rode vlekken, vluchten of harder praten. Met deze spannings- en angstsignalen in het achterhoofd, kan op tijd een ontspannende of de-escalerende activiteit worden aangeboden. Ook activiteiten die ontspannend kunnen werken zijn opgenomen in het Autismepaspoort.

Als je weet bij welke (schoolse) vaardigheden iemand (met autisme) ondersteuning nodig heeft, kun je hier bij voorbaat rekening mee houden. Het invullen van de vaardighedenlijst is als extra kosteloze optie opgenomen in het Autismepaspoort. Er zijn twee versies van de vaardighedenlijst: voor het primair en voortgezet en hoger onderwijs. De verschillende versies van de vaardighedenlijsten zijn ook als los product verkrijgbaar.

Geen diagnose autisme? Toch een paspoort!

Ook zonder de diagnose autisme, kan het belangrijk zijn om de ondersteuningsbehoeften van een leerling in kaart te brengen. Daarom is het mogelijk om het Autismepaspoort zowel voor leerlingen met als zonder de diagnose autisme te gebruiken. Zonder de diagnose autisme, komt er boven het document ‘Leerlingpaspoort’ te staan. Het Leerlingpaspoort kan bijvoorbeeld worden ingezet voor leerlingen met ADHD, HSP of gewoon… zonder diagnose.

Zorg dat mensen met autisme worden gehoord

Het Autismepaspoort biedt de oplossing

  • De belangrijkste ondersteuningsbehoeften overzichtelijk weergegeven in één dubbelzijdig
    A4-document. (eventuele bijlagen kun je eenvoudig meeprinten)

  • Het Autismepaspoort wordt aanbevolen door de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) en is ontwikkeld vanuit prijswinnend masteronderzoek.

  • Eén jaar toegang tot onze beveiligde, persoonlijke omgeving, waarin het Autismepaspoort ongelimiteerd kan worden ingevuld, aangepast en gedeeld.

  • Het zintuiglijk profiel en de vaardighedenlijst uit het Autismepaspoort zijn ook als losse producten verkrijgbaar voor ouders, organisaties en scholen.

Het is goed dat het Autismepaspoort er is. Het kan veel spanning en stress voorkomen als je precies in beeld hebt waar iemand moeite of extra hulp bij nodig heeft.

Yvette Roke, Psychiater - GGz Centraal Emerhese, Almere

Het Autismepaspoort wordt bij ons op school op de hele zorgafdeling ingezet. Een mooi, bruikbaar instrument om een kind ‘in kaart te brengen’ en van daar uit tot een nog beter aansluitend individueel signalerings- en handelingsplan te komen.

Danielle Ruis, Leerkracht speciaal onderwijs

Als ouder heb ik het Autismepaspoort nu voor ons oudste kind ingevuld en het geeft in één oogopslag weer waar de sterke en minder sterke punten zitten. Inmiddels zijn wij er al een poosje achter dat onze dochter op school een heel ander beeld weer geeft dan thuis. Zodra de school deel uitmaakt van het invullen, heb je meteen een goed begin voor een gesprek omdat je meteen kunt zien wat de verschillen zijn op school en thuis. Het invullen is even een werkje, maar ik vond het best interessant en leerzaam

S. Heller, Ouder van een kind met autisme

Toen ik hoorde van een Autismepaspoort was ik direct geïnteresseerd. Het is een geweldige tool die waarmaakt wat het pretendeert: beknopt de (onderwijs)behoeften van een kind met autisme weergeven. Eindelijk weet een leerkracht direct wat het belangrijkste is om rekening mee te houden en zorg voor te dragen bij een kind met autisme! Geen gedoe meer met terugzoeken en inlezen in oude verslagen. Voor de ouders een zegen: meer kans op onderwijs en zorg dat hun kind verdient! Ik beveel het werken met het Autismepaspoort dan ook van harte aan!

Josja Koelink, Autismespecialist en kindercoach

Wat kost het Autismepaspoort?

89,-éénmalig
  • De prijs van het Autismepaspoort staat gelijk aan ongeveer één uur hulpverlening in de GGZ
  • Na aanschaf van het Autismepaspoort krijg je één jaar lang toegang tot je eigen beveiligde, digitale omgeving, waarin je de bijbehorende vragenlijst ongelimiteerd kunt invullen, aanpassen en delen.
  • Wil je het Autismepaspoort na één jaar blijven gebruiken? Dan kun je de toegang tot het Autismepaspoort op jouw verzoek verlengen voor slechts € 15,- per jaar. (niet verplicht)
  • Bij aanschaf van vijf Autismepaspoorten of méér profiteer je van een staffelkorting.
  • Ben je lid van de NVA (Nederlandse Vereniging voor Autisme) Dan ontvang je € 20,- korting op de aanschaf van het Autismepaspoort. Houd je lidmaatschapsnummer bij de hand en gebruik bij het afrekenen de couponcode : ap-nva-0399